Το Σύνταγμα ανασυντάσσεται

Σε συνέχεια των προβληματισμών που προκάλεσαν τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου, ήρθε η οξύτατη πολιτική κρίση των ημερών μας να επιβεβαιώσει ένα κοινό συμπέρασμα: το τέλος του πρωθυπουργοκεντρικού πολιτικού συστήματος και πιθανότατα του ίδιου του Συντάγματος της χώρας. Διότι αμφότερα -πρωθυπουργός και Σύνταγμα- κουρελοποιήθηκαν εν μία νυκτί, με τρόπο που αποδεικνύει ότι μάλλον ήρθε η ώρα για πολύ βαθιές, δομικές ανατροπές στον καταστατικό χάρτη της Ελλάδος.

Τα παραδείγματα της επικαιρότητας που ενισχύουν τις παραπάνω σκέψεις είναι άφθονα. Είδαμε λ.χ. τον ευτελισμό του θεσμού του δημοψηφίσματος, που επιχειρήθηκε να τεθεί κατά τρόπο εκβιαστικό, εν τέλει δεν πραγματοποιήθηκε κι αντιθέτως χρησιμοποιήθηκε μάλλον ως "μπλόφα" στη διπλωματική αντιπαράθεση μεταξύ Ελλάδος και Ευρωπαίων ηγετών. Μετά, η ψήφος εμπιστοσύνης στην πράξη απέκτησε εντελώς διαφορετική διάσταση από το συνταγματικό της περιεχόμενο. Η κυβέρνηση έλαβε την εμπιστοσύνη της Βουλής με σκοπό να παραιτηθεί και να προτείνει μια άλλη κυβέρνηση, δηλαδή η Βουλή εμπιστεύτηκε τυπικά μια κυβέρνηση επειδή δεν την εμπιστευόταν ουσιαστικά!

Στην ίδια ροή των γεγονότων, ο σχηματισμός της λεγόμενης "κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας" επιχειρήθηκε, εκτοπίζοντας προφανέστατα τη συνταγματική διαδικασία, με τους αρχηγούς των δύο μεγάλων κομμάτων να υποκαθιστούν ευθέως τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών και να επιλέγουν νέο πρωθυπουργό με τηλεφωνήματα! Κατόπιν, οι ίδιοι αυτοί υποψήφιοι "μεταβατικοί πρωθυπουργοί" έθεσαν τους δικούς τους όρους για να αναλάβουν μια τέτοια θέση, με τα προσόντα τους να είναι εξόχως τεχνοκρατικά και μετέπειτα πολιτικά.

Η Bουλή σε όλο αυτό το επικοινωνιακό πανηγύρι είδαμε να άγεται και να φέρεται ως "παράρτημα" της κυβερνητικής πολιτικής και των εν γένει κομματικών συμμαχιών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, από την άλλη, δεν κατάφερε να πάρει εγκαίρως τολμηρές θεσμικές πρωτοβουλίες για τη διάσωση της χώρας κι επανέλαβε το διακοσμητικό του ρόλο. Τα δε ΜΜΕ ως κυρίαρχη εξουσία καθόρισαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις πολιτικές εξελίξεις αλλά και την επιλογή των προσώπων, χωρίς κανένα θεσμικό εμπόδιο απέναντι σε αυτή τους την πρακτική.

Είναι προφανές λοιπόν ότι το παρόν Σύνταγμα δεν έχει ανάγκη απλά αναθεωρήσεως αλλά συντάξεώς του ευθύς εξ αρχής. Από τα ανωτέρω προβλήματα έως και άλλα ειδικότερα, λ.χ. βουλευτική ασυλία, σχέσεις εκκλησίας-κράτους, ρόλος και όρια ΜΜΕ, ζητήματα εθνικής κυριαρχίας κλπ. Επιπλέον, στο νομισματικό σύστημα που επικρατεί είδαμε ότι ο ρόλος και η θέση του εκάστοτε πρωθυπουργού είναι αδιάφορα ζητήματα για την κραταιά Ε.Ε. Περισσότερο ενδιαφέρει η στάση της Bουλής ή εν πάση περιπτώσει της συνολικής πολιτικής σκηνής, παρά ο ηγέτης της οποιασδήποτε κυβέρνησης.

Κανονικά θα έπρεπε να ομιλούμε πλέον για κυβέρνηση συνταγματικής σωτηρίας.